Chúa Nhật I Mùa Chay (21/2)

Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng

Mc 1, 15

🌸　Bài đọc 1　(St 9,8-15)

Sau hồng thuỷ, Thiên Chúa lập giao ước với ông Nô-ê.

Bài trích sách Sáng thế

⁸ Khi ấy, Thiên Chúa phán với ông Nô-ê và các con ông đang ở với ông rằng : ⁹ “Đây Ta lập giao ước của Ta với các ngươi, với dòng dõi các ngươi sau này, ¹⁰ và tất cả mọi sinh vật ở với các ngươi : chim chóc, gia súc, dã thú ở với các ngươi, nghĩa là mọi vật ở trong tàu đi ra, kể cả dã thú. ¹¹ Ta lập giao ước của Ta với các ngươi : mọi xác phàm sẽ không còn bị nước hồng thuỷ huỷ diệt, và cũng sẽ không còn có hồng thuỷ để tàn phá mặt đất nữa.”

¹² Thiên Chúa phán : “Đây là dấu hiệu giao ước Ta đặt giữa Ta với các ngươi, và với mọi sinh vật ở với các ngươi, cho đến muôn thế hệ mai sau : ¹³ Ta gác cây cung của Ta lên mây, và đó sẽ là dấu hiệu giao ước giữa Ta với cõi đất. ¹⁴ Khi Ta cho mây kéo đến trên mặt đất và cây cung xuất hiện trong mây, ¹⁵ Ta sẽ nhớ lại giao ước giữa Ta với các ngươi, và với mọi sinh vật, nghĩa là với mọi xác phàm ; và nước sẽ không còn trở thành hồng thuỷ để tiêu diệt mọi xác phàm nữa.”

🌸　Đáp ca　Tv 24,4-5a.6 và 7c.8-9 (Đ. x. c.10)

Đ.Lạy Chúa, đường lối Chúa
tất cả là yêu thương và thành tín
đối với ai giữ giao ước của Ngài.

⁴Lạy Chúa, đường nẻo Ngài, xin dạy cho con biết,
lối đi của Ngài, xin chỉ bảo con.
^5aXin dẫn con đi theo đường chân lý của Ngài
và bảo ban dạy dỗ,
vì chính Ngài là Thiên Chúa cứu độ con.

Đ.Lạy Chúa, đường lối Chúa
tất cả là yêu thương và thành tín
đối với ai giữ giao ước của Ngài.

⁶Lạy Chúa, nghĩa nặng với ân sâu
Ngài đã từng biểu lộ từ muôn thuở muôn đời,
giờ đây xin nhớ lại.
^7cXin Chúa lấy tình thương mà nhớ đến con cùng.

Đ.Lạy Chúa, đường lối Chúa
tất cả là yêu thương và thành tín
đối với ai giữ giao ước của Ngài.

⁸Chúa là Đấng nhân từ chính trực, chỉ lối cho tội nhân,
⁹dẫn kẻ nghèo hèn đi theo đường công chính,
dạy cho biết đường lối của Người.

Đ.Lạy Chúa, đường lối Chúa
tất cả là yêu thương và thành tín
đối với ai giữ giao ước của Ngài.

🌸　Bài đọc 2　(1 Pr 3,18-22)

Nước đó là phép rửa nay cứu thoát anh em.

Bài trích thư thứ nhất của thánh Phê-rô tông đồ

¹⁸ Anh em thân mến, chính Đức Ki-tô đã chịu chết một lần vì tội lỗi -Đấng Công Chính đã chết cho kẻ bất lương- hầu dẫn đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa. Thân xác Người đã bị giết chết, nhưng nhờ Thần Khí, Người đã được phục sinh. ¹⁹ Người đã đến rao giảng cho các vong linh bị giam cầm, ²⁰ tức là những người xưa đã không vâng phục Thiên Chúa, trong thời Thiên Chúa kiên nhẫn chờ đợi, nghĩa là thời ông Nô-ê đóng tàu. Trong con tàu ấy, một số ít, cả thảy là tám người, được cứu thoát nhờ nước. ²¹ Nước đó là hình bóng phép rửa nay cứu thoát anh em. Lãnh nhận phép rửa, không phải là được tẩy sạch vết nhơ thể xác, mà là cam kết với Thiên Chúa sẽ giữ lương tâm trong trắng, nhờ sự phục sinh của Đức Giê-su Ki-tô, ²² Đấng đang ngự bên hữu Thiên Chúa sau khi đã lên trời, đã bắt các thiên sứ và toàn thể thần minh phải phục quyền.

🌸　Tin Mừng　(Mc 1,12-15)

Đức Giê-su chịu Xa-tan cám dỗ, và có các thiên sứ hầu hạ Người.

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mác-cô

¹² Sau khi Đức Giê-su chịu phép rửa, Thần Khí liền đẩy Người vào hoang địa. ¹³ Người ở trong hoang địa bốn mươi ngày, chịu Xa-tan cám dỗ, sống giữa loài dã thú, và có các thiên sứ hầu hạ Người.

¹⁴ Sau khi ông Gio-an bị nộp, Đức Giê-su đến miền Ga-li-lê rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa. ¹⁵ Người nói : “Thời kỳ đã mãn, và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng.”

🌸　Học Hỏi Phúc Âm

HỌC HỎI PHÚC ÂM CHÚA NHẬT 1 MÙA CHAY NĂM B  (Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu S.J.)
1. Ngay trước khi và ngay sau khi Đức Giêsu bị cám dỗ, có những biến cố quan trọng nào xảy ra trong cuộc đời Đức Giêsu?                                                       
2. Đọc Mc 1,10.12.‎‎ Cho biết những hoạt động khác nhau của Thần Khí nơi con người Đức Giêsu.
3. Theo ‎bạn, tại sao Thần Khí lại “đẩy” Đức Giêsu vào hoang địa? Trong 40 ngày ở đó, Đức Giêsu làm gì?
4. Bốn mươi ngày là khoảng thời gian bao lâu? Đọc Sáng thế 7,4; Xuất hành 24,18; 34,28; Dân số 13,25; 1 Samuel 17,16; 1 Vua 19,8.
5. Đối với Đức Giêsu, Xatan là ai, nó làm gì? Đọc Mc 1,13; 3,23. 26; 4,15; 8,33.
6. Thánh Mác-cô có cho ta biết Đức Giêsu bị cám dỗ về chuyện gì không? Đọc Mt 4,1-11 và Lc 4,1-13. Cuối cùng Đức Giêsu có thắng được cơn cám dỗ đầu tiên của Xa-tan không?
8. Đọc Mc 1,13. Bạn nghĩ gì về chuyện Đức Giêsu sống bên dã thú và có các thiên sứ phục vụ Người?
9. Theo bạn, tại sao Giáo hội chọn đọc bài Tin Mừng này trong Chúa nhật thứ nhất Mùa Chay?

GỢI Ý SUY NIỆM: Đức Giêsu giống các tội nhân khi xếp hàng để lãnh phép rửa của Gioan. Ngài cũng giống chúng ta khi chịu cám dỗ trong hoang địa. Đâu là những cám dỗ bạn thường gặp trong cuộc sống mỗi ngày? Làm sao bạn có thể thắng được những cám dỗ ấy?

PHẦN TRẢ LỜI

1. Ngay trước khi bị Xatan cám dỗ, Đức Giêsu đã chịu phép rửa bởi ông Gioan Tẩy giả (Mc 1,9-11). Và sau khi bị cám dỗ và sau khi ông Gioan bị nộp, Đức Giêsu đã bắt đầu đi rao giảng Tin Mừng trong miền Galilê (Mc 1,14-15). Chịu phép rửa bởi ông Gioan ở sông Giođan là biến cố quan trọng đối với Đức Giêsu, vì qua đó Ngài có kinh nghiệm nghe thấy tiếng Chúa Cha nói với mình, và nhìn thấy Thần Khí ngự xuống trên mình. Lên đường rao giảng Tin Mừng là biến cố quan trọng đối với Đức Giêsu, vì từ nay Ngài chấm dứt giai đoạn làm thợ ở Nadarét kéo dài gần ba mươi năm (Mc 6,3), nhưng sẽ tập trung vào sứ mạng đi khắp nơi loan báo về Nước Thiên Chúa.
2. Khi chịu phép rửa bởi ông Gioan ở sông Giođan, Đức Giêsu bị dìm xuống nước. Ngay sau khi Ngài lên khỏi nước, Thần Khí như chim bồ câu ngự xuống trên Ngài (Mc 1,10). Đức Giêsu đã nhận được Thần Khí, được Chúa Cha xức dầu tấn phong làm Mêsia để đi loan báo tin mừng (x. Is 61,1). Thần Khí vẫn ở với Đức Giêsu luôn, và chính Thần Khí này đã đẩy (ekballei) Ngài vào hoang địa (Mc 1,12). Như thế chuyện Đức Giêsu đi vào hoang địa và ở đó suốt bốn mươi ngày, chịu Xatan cám dỗ, là chuyện nằm trong ý định của Thiên Chúa. Thần Khí vẫn ở với Đức Giêsu trong thời gian bốn mươi ngày trong hoang địa.
3. Thần Khí hẳn có mục đích khi “đẩy” Đức Giêsu vào hoang địa. Trong nơi vắng vẻ này, Đức Giêsu đã có một thời gian khá dài để sống gần gũi thân tình với Chúa Cha, lắng nghe Cha để biết về hướng đi sắp tới của mình. Vì là “Con yêu dấu, làm Cha hài lòng” (Mc 1,11), nên trong hoang địa, Đức Giêsu chỉ muốn tìm biết ý muốn của Chúa Cha để thi hành trong đời Ngài. Mặt khác, trong hoang địa, bên cạnh sự hiện diện của Thần Khí còn có sự hiện diện của Xatan. Nhiệm vụ của Xatan là “cám dỗ” hay “thử thách” (peirazô) Đức Giêsu, nghĩa là lôi kéo Đức Giêsu đi theo con đường của nó, ngược với con đường của Chúa Cha. Trong cảnh cô tịch của hoang địa, Đức Giêsu sẽ chịu sự tác động của cả Thần Khí lẫn Xatan. Ngài sẽ phải chọn một hướng đi cho mình.
4. “Bốn mươi ngày, bốn mươi đêm” là một lối nói thường được dùng trong Cựu Ước để chỉ một khoảng thời gian tương đối dài: đó là thời gian trận mưa dẫn đến Đại hồng thủy (St 7,4), thời gian ông Môsê ở trên núi Sinai (Xh 24,18; 34,28), thời gian ngôn sứ Êlia đi đến núi Khôrép (1 V 19,8). Có khi Cựu Ước chỉ dùng lối nói “bốn mươi ngày”: đó là thời gian do thám đất Canaan (Ds 13,25), thời gian tên Philitinh đứng ra thách thức dân Ítraen (1 Sm 17.16). Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu bị cám dỗ trong ”bốn mươi ngày.” Khoảng thời gian giữa biến cố Phục sinh và Lên trời của Đức Giêsu cũng là bốn mươi ngày (Cv 1,3).     
5. Trong Tin Mừng Máccô, Xatan được nhắc đến nhiều lần (Mc 1,13; 3,23.26; 4,15; 8,33). Ngay từ khi Đức Giêsu chưa bắt đầu sứ vụ, nó đã cám dỗ Ngài (Mc 1,13). Sau này nó còn khéo léo cám dỗ Ngài qua môn đệ Phêrô (Mc 8,33). Rõ ràng Xatan là kẻ thù mà Đức Giêsu phải đối mặt trong suốt sứ vụ trần thế của Ngài. Để khai mở Nước Thiên Chúa trên trần gian, Đức Giêsu không thể không bước vào cuộc chiến với nước của Xatan. Nhiệm vụ quan trọng của Ngài là đẩy lui Xatan ra khỏi thế giới con người, ra khỏi những người bị nó ám (Mc 3,23). Xatan cũng lấy đi hạt giống Lời Chúa được gieo trong tâm hồn con người (Mc 4,15). Thánh sử Máccô còn gọi Xatan là Bêendêbun, là tướng của các quỷ (Mc 3,22). Nhiệm vụ của Đức Giêsu là trừ quỷ (daimonia, Mc 1,34.39). Ngài còn cho các môn đệ quyền này (Mc 3,15; 6,13). Quỷ còn được gọi là các thần ô uế (Mc 1,23.27; 3,11).
6. Khác với Tin Mừng Mátthêu và Luca, Tin Mừng Máccô không cho ta biết Đức Giêsu bị Xatan cám dỗ về điều gì, cũng không nói rõ Ngài có chiến thắng thử thách của nó không. Tuy nhiên, qua những phép lạ trừ quỷ của Đức Giêsu sau này (Mc 1,23-27; 5,1-20; 9,14-29), ta biết rõ Ngài đã chiến thắng Xatan. Suốt cả sứ vụ của Đức Giêsu là một cuộc chiến không khoan nhượng với Xatan, và Ngài luôn chiến thắng qua những lần đuổi quỷ thành công. Việc Ngài từ chối đề nghị của Phêrô, chấp nhận cuộc Khổ Nạn theo ý Cha, là một chiến thắng lớn trên Xatan (Mc 8,33).   
7. Việc Đức Giêsu sống giữa các dã thú cho thấy Ngài như Ađam mới, sống trong vườn địa đàng hài hòa với các con vật này. Chúng như được thuần hóa, không có nguy cơ hãm hại Ngài (x. Is 11,1-9). Các thiên thần phục vụ Đức Giêsu, điều đó cho thấy Ngài là Con Thiên Chúa, Đấng trổi vượt trên họ. Phục vụ ở đây thường có nghĩa là đem lại thức ăn như xưa thiên sứ đã đem thức ăn cho ngôn sứ Êlia (1 V 19,5-7). Tuy nhiên, phục vụ cũng có thể mang nghĩa rộng hơn.   
8. Giáo hội cho đọc bài Tin Mừng hôm nay trong Chúa nhật I Mùa Chay vì nhiều lý do. Mùa Chay là thời gian chúng ta bước vào cuộc chiến nội tâm, nhận ra sự có mặt của Xatan trong đời mình, khám phá ra những cám dỗ tinh vi của nó, và tìm cách thắng vượt chúng. Mùa Chay là thời gian chúng ta nghe lời mời gọi của Chúa Giêsu: “Hãy hối cải và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15). Hối cải là từ bỏ Xatan với những quyến rũ của nó, từ bỏ tội lỗi với những khoái lạc kèm theo, từ bỏ những khuynh hướng xấu đã có từ lâu. Mùa Chay là thời gian sống tĩnh lặng, cầu nguyện, chay tịnh để chiến đấu, và biết mình sẽ chiến thắng như Đức Giêsu.

🌸　Gợi ý suy niệm

Giáo Hội bước vào Mùa Chay cùng với cả thế giới.
Cả thế giới đã sống Mùa Chay của mình từ hơn một năm qua.
Đến nay đã có hơn 110 triệu người bị nhiễm,
và 2,4 triệu người chết vì dịch bệnh Covid.
Cơn dịch bệnh kinh hoàng đã tác động đến toàn bộ cuộc sống
của hầu hết mọi người trên thế giới.
Đời sống tôn giáo cũng chịu ảnh hưởng nặng nề.
Nhà thờ đóng cửa, Thánh lễ Chúa nhật và các bí tích bị ngừng.
Nghi thức tiễn biệt người qua đời cũng làm trong vội vã.
Lo âu, buồn thảm, hoang mang, thất vọng.
Cả người có đức tin mạnh cũng thấy mình bị dao động.
Chúng ta đã và đang sống trong một Mùa Chay dài.
Mùa Chay của năm phụng vụ đi với Mùa Chay cuộc đời.
Điều đó làm cho Mùa Chay năm nay mang nét rất riêng.

Bài Tin Mừng Chúa nhật hôm nay thật ngắn,
kể lại chuyện Đức Giêsu bị Xatan cám dỗ, thử thách.
Nơi thử thách là hoang địa, vắng người ở, ít sự sống.
Đức Giêsu không tự ý đi vào hoang địa,
Ngài được Thần Khí dẫn vào, đẩy vào nơi vắng vẻ đó.
Có thể nói Thần Khí đưa Đức Giêsu vào một cuộc tĩnh tâm,
kéo dài nhiều ngày, trước khi bắt đầu thi hành sứ vụ.
Hoang địa vừa là nơi gần gũi thân tình với Thiên Chúa,
vừa là nơi diễn ra cuộc chiến ác liệt với Xatan.
Hoang địa là nơi Đức Giêsu chìm sâu trong cầu nguyện,
nhưng cũng là nơi Ngài nghe những mời mọc của Xatan,
trước khi quyết định hướng đi sắp tới của mình.
Khi chịu phép rửa, Đức Giêsu là Người Con mà Cha hài lòng.
Ngài cũng là Đấng Mêsia được Thần Khí ngự xuống.
Còn nơi hoang địa, Xatan cám dỗ Ngài không sống theo ý Cha,
không sống theo Thần Khí, không đi vào con đường hẹp.
Đây là một thử thách thật sự khó khăn.
Đức Giêsu đã vượt qua được cơn thử thách này.

Thế giới hôm nay cũng đang ở trong một cơn thử thách lớn.
Thiên Chúa cho phép những thử thách đau khổ xảy ra
trong đời các Kitô hữu (1 Pr 1,6; 4,12; 1 Cr 10,13; Gc 1,13-15),
đời từng người, và trong cả dòng lịch sử nhân loại.
Chúng ta không hiểu, và cũng khó chấp nhận thử thách,
vì nó quá tàn nhẫn, khiến ta nghĩ đến một Thiên Chúa độc ác,
vì nó đầy ngạo nghễ, khiến ta nghĩ đến một Thiên Chúa bất lực.
Nhưng thử thách dạy chúng ta nhiều điều.
Bất chấp mọi tiến bộ khoa học, kỹ thuật,
một con vi-rút nhỏ bằng một phần bảy mươi ngàn sợi tóc
đã làm náo loạn cả thế giới, và cho thấy con người mong manh.
Nhẫn nại và khiêm tốn cầu xin trong cơn thử thách
là điều phải làm song song với nỗ lực dập tắt dịch bệnh.

Thiên Chúa nói với con người qua những thử thách.
Thái độ của chúng ta là khiêm tốn lắng nghe.
Thử thách đưa đến những hậu quả khủng khiếp,
nhưng chúng ta tin “Thiên Chúa làm cho mọi sự sinh ích lợi
cho những ai yêu mến Ngài” (Rm 8,28).
Thử thách là lời mời gọi khẩn thiết của Thiên Chúa.
Ngài mời chúng ta liên đới với nhau hơn,
cùng nhau chống lại những bệnh dịch mới đe dọa sự sống
hơn là chạy đua vũ trang và gây chiến tranh khắp nơi.
Ngài mời chúng ta lo cho nhau hơn, coi nhau như người nhà,
phá đi những bức tường ngăn cách giữa các quốc gia.
Ngài mời chúng ta sống nhẹ nhàng hơn, thanh thoát hơn,
bớt mua sắm, bớt giờ cho internet, thêm giờ cho Chúa.
Ngài mời chúng ta phong tỏa cái xấu, giãn cách với tội lỗi,
tránh xa mọi lây nhiễm bằng thứ khẩu trang nhiều lớp,
và cẩn thận rửa tay mình cho sạch mọi ô nhơ.

Nạn đại dịch là một lời mời, một nhắc nhở
của Người Cha đầy yêu thương dành cho con cái.
Nếu chúng ta đáp lại lời mời đó bằng hoán cải, canh tân,
thì đại họa có thể trở thành cơ hội tuôn trào ân phúc.
Và Mùa Chay này thành thời gian tuyệt vời dẫn đến Phục Sinh.
(Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.)

🌸　Cầu nguyện

Lạy Chúa Giêsu là vị Thượng Tế nhân từ,
chắc Chúa buồn và thương
khi thấy chúng con đang vật vã với cơn thử thách.
Chúa cảm thông với những gì chúng con đang trải qua,
vì chính Chúa đã nếm nỗi đau của cuộc Khổ nạn.
Chúa đã xao xuyến trong Vườn Dầu,
đã khẩn khoản nài xin Cha cất chén đắng,
và cảm thấy bị Cha bỏ rơi khi hấp hối trên thập giá.
Chúa đã chịu thử thách về mọi mặt như chúng con,
nhưng vẫn giữ một niềm trung tín.

Lạy Chúa Giêsu là cây nho thật,
xin cho chúng con chấp nhận sự cắt tỉa của Chúa Cha,
để cành nho chúng con thêm trĩu quả.
Xin cho chúng con đừng mất niềm tin vào Thiên Chúa,
Đấng không để chúng con bị thử thách vượt quá sức mình.
Xin cho chúng con trưởng thành hơn, cứng cáp hơn
qua những thử thách đau thương,
để trở nên như lưỡi gươm thép được tôi luyện
cho cuộc chiến chống lại quyền lực của ác thần. Amen.
(Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.)

🌸　Học hỏi Lời Chúa (Ban MVPT)

CÂY CUNG: TỪ VŨ KHÍ CHIẾN TRANH TRỞ THÀNH BIỂU TƯỢNG CỦA TÌNH YÊU

 “Ta gác cây cung của Ta lên mây, và đó sẽ là dấu hiệu giao ước giữa Ta với cõi đất” (St 9,13)

I. CÁC BÀI ĐỌC

1. Bài đọc I (St 9,8-15)

Đoạn trích sách Sáng thế hôm nay được xem như là đoạn kết của trình thuật về cơn Hồng Thuỷ (St 6-9); qua đó, Thiên Chúa tiêu diệt sự ác của con người trên mặt đất do bởi tội lỗi và sự sa đoạ của họ gây nên. Tuy vậy, Thiên Chúa không bỏ cuộc trước sự dữ, nhưng Người can thiệp để sửa dạy và tái tạo nhân loại. Người đã bắt đầu lại với một nhân loại mới, với lời hứa về những điều thiện hảo và mọi phúc lành: “Đây Ta lập giao ước của Ta với các ngươi, với dòng dõi các ngươi sau này… mọi xác phàm sẽ không còn bị nước hồng thuỷ huỷ diệt, và cũng sẽ không còn có hồng thuỷ để tàn phá mặt đất nữa” (cc.9-11).

Điều đặc biệt ở đây, đó là, Thiên Chúa không nói là Người sẽ không phạt con người với điều kiện họ từ bỏ đường tội lỗi; nhưng Người hứa mà không đòi hỏi con người bất cứ điều gì; từ đây, Người sẽ hằng ra tay chúc lành cho con người dù có thế nào đi nữa. Tình yêu của Người hoàn toàn nhưng không.

Đây chính là sứ điệp an ủi mà những chương đầu của Kinh thánh muốn mạc khải cho nhân loại: Thiên Chúa không đợi con người phải trở nên tốt lành để thi ân, giáng phúc, nhưng Người hằng luôn quảng đại và xót thương như chính bản tính của Người.

Bài đọc kết thúc bằng hình ảnh chiếc cầu vồng hình cung tên hiện giữa mây trời đầy ý nghĩa. Từ hình ảnh như chiếc cung tên dùng để tiêu diệt kẻ thù trong những trận chiến cổ thời vùng Trung Cận Đông, giờ đây, với Thiên Chúa, nó được chuyển hoá thành dấu chỉ của tình yêu, dấu chỉ của vòng tay phổ quát ôm lấy cả và nhân loại, dấu chỉ của giao ước đầu tiên mà Thiên Chúa thiết lập với nhân loại qua ông Noê, trước cả giao ước mà Chúa thiết lập với Ápraham với dấu chỉ cắt bì.

Noê không phải là người Israel, cũng chẳng phải là Kitô hữu, nhưng lại được chọn làm thuỷ tổ của một nhân loại mới mà không phân biệt chủng tộc hay tôn giáo. Với nhân loại này, Thiên Chúa đã ký kết một giao ước vĩnh cửu, với lời hứa về ơn cứu độ vô điều kiện, phổ quát cho muôn người và muôn dân tộc.

Khởi đầu Mùa Chay, có lẽ chúng ta trông đợi một bài đọc với giáo huấn ăn chay, hãm mình và ép xác; nhưng phụng vụ Lời Chúa hôm nay lại mời gọi chúng ta hướng về niềm vui, về lời hứa của một kế hoạch yêu thương mà Thiên Chúa dành cho con người ngay từ ban đầu.

2. Bài đọc II (1 Pr 3,18-22)

Ở bài đọc này, thánh Phêrô lấy lại câu chuyện Hồng Thuỷ năm xưa để giải thích cho các Kitô hữu thời của ngài hiệu quả của phép thanh tẩy. Noê và gia đình của ông năm xưa được cứu thoát khỏi nước của cơn Hồng Thuỷ nhờ chiếc tàu mà Thiên Chúa đã sai ông đóng lấy, để trở thành một nhân loại mới với một sự khởi đầu mới.

Từ hình ảnh nước tái tạo nhân loại của Hồng Thuỷ năm xưa, giờ đây, nước thanh tẩy cũng phát sinh hiệu quả tương tự: nó phá huỷ con người cũ và tái sinh con người mới; qua đây, phép thanh tẩy đánh dấu chấm hết cho tội lỗi, cho đời sống mục nát và mang lại một đời sống mới theo Thần khí.

Sự tái sinh này trở nên khả thể nơi Đức Kitô, Đấng công chính; Người đã chết chỉ một lần duy nhất vì tội của tất cả mọi người; chính Người thông ban Thần khí của sự sống; chính Người đã mang đến cho nước thanh tẩy sức mạnh tiêu diệt tội lỗi, sự chết và khơi nguồn sự sống mới.

3. Bài Tin mừng (Mc 1,12-15)                                                                                                  

Trong các Chúa nhật đầu tiên của Mùa Chay, bài Tin mừng đều thuật lại cuộc cám dỗ Chúa Giêsu. Trong số này, trình thuật của thánh Marcô là ngắn nhất, chỉ gói gọn trong hai câu (1,12-13). Khi đối diện với vài dòng ngắn gọn này, đa số thường gặp khó khăn trong việc triển khai, và vì thế, bài chia sẻ thường được chuyển qua các trình thuật khác của Mátthêu hay Luca. Thực tế, trình thuật Marcô, dù ngắn gọn, nhưng cũng đủ giàu ý nghĩa cho chúng ta.

Sau khi Thần khí ngự xuống trên Đức Giêsu qua phép rửa tại sông Giodan, thì cũng chính Thần khí đó dẫn đưa Người vào trong hoang địa để chịu cám dỗ. Nếu ta hiểu ‘cám dỗ’ như là việc xúi dục ai làm điều sai quấy, thì ở đây, Thần khí không bao hàm ý nghĩa này. Ngay trong chính kinh Lạy Cha bản gốc, chúng ta cũng xin “đừng dẫn đưa chúng con vào cơn cám dỗ”.

Có những sự cám dỗ không thực sự là một sự xúi giục làm điều dữ; nhưng chỉ là những hoàn cảnh mà người ngay chính phải đối diện; đó là những giây phút đưa con người vào những lựa chọn, để nhờ đó, đức tin được thêm kiên vững.

Ai muốn làm thăng tiến hành trình theo Chúa của mình thì không tránh được những thử thách này. Ngay cả Đức Giêsu cũng không là ngoại lệ, như chính thư Do thái khẳng định: “Vị Thượng Tế của chúng ta không phải là Đấng không biết cảm thương những nỗi yếu hèn của ta, vì Người đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội” (4,15).

Tại sao lại là một bối cảnh sa mạc? Cũng như Gioan Tẩy giả và những người theo đường khổ hạnh lúc bấy giờ, Đức Giêsu cũng phải trải qua khoảng thời gian của đời mình trong chiêm niệm và cầu nguyện trong sự cô tịch, trước khi bắt đầu sứ mạng công khai.

Con số 40 ngày ở đây diễn tả những thời khắc kinh nghiệm đức tin của Dân Chúa. Đó là thời gian của chờ đợi, của sự thanh luyện trước một cơ hội hay sứ mạng mới. Trong Cựu ước, 40 là số ngày của cơn Hồng Thuỷ, của thời gian Môsê ở trên núi Sinai với Thiên Chúa; nó còn là số năm mà con cái Israel ở trong sa mạc, hay là hành trình của Êlia đến núi Khôrép, và cũng là thời gian mà Thiên Chúa gia hạn cho thành Ninivê ăn năn sám hối. Trong Tin mừng, đó là thời gian Chúa Giêsu dạy bảo các môn đệ trước khi về trời.

Và bài đọc hôm nay, trình thuật mô tả Chúa Giêsu ở trong hoang địa 40 ngày, và chắc chắn có mối liên hệ với những thời khắc kinh nghiệm của dân Do Thái. Có thể nói con số này hàm ý một thế hệ hay thời gian của cả một cuộc đời, và có mối liên hệ đặc biệt với thế hệ đã vượt qua sa mạc với biết bao cám dỗ và chết chóc. Vì thế, cả đời Đức Giêsu được ví như một hành trình bốn mươi ngày ở sa mạc, một hành trình trong thử thách và gian truân. Sau phép thanh tẩy, Đức Giêsu ‘bước vào sa mạc’ của đời mình như là một cuộc ‘xuất hành’, bắt đầu cuộc đấu tranh với satan, để rồi cuối cùng, Người chiến thắng, ‘bước ra từ sa mạc’ của sự chết.

Thuật ngữ ‘satan’ ở đây không phải là một tên riêng của ai, nhưng là một danh từ chung, và được đặt để trước con người như là một kẻ đối nghịch hay buộc tội. Thời Đức Giêsu nó được xem như là một thế lực sự dữ, chống lại sự thiện hảo của con người, và huỷ hoại những việc làm của Thiên Chúa. Trong đoạn trích của chúng ta, nó được nhân cách hoá như là mọi thế lực sự dữ chống lại những điều mà Đức Giêsu đang tranh đấu trong suốt ‘bốn mươi ngày’ của đời mình.

Trong trình thuật này, chúng ta còn thấy có hình ảnh “dã thú” và “các thiên thần” xuất hiện bên cạnh Đức Giêsu trong bốn mươi ngày sa mạc. Với một số người, đây được xem như là một sự tái tạo hình ảnh vườn địa đàng năm xưa, khi Ađam sống trong sự thanh bình với mọi loại dã thú. Và vì thế, khởi đầu sứ vụ công khai, Đức Giêsu đã khai mở một thế giới thái bình trong tương quan tốt đẹp với thiên nhiên và loài thụ tạo.

Nhưng có lẽ hình ảnh này còn gợi cho chúng ta những trang sách Đanien (Ch.7), trong đó, loài dã thú biểu trưng cho những thế lực đàn áp nhân loại, đó là một Babilon hung tàn như sư tử, những con gấu Mêđi, hay con beo Ba tư và Alesandro Đại Đế. Thay vì phục vụ cho dân nước và thiết lập nền hoà bình và công lý, thì những đế quốc cường bạo này lại đàn áp kẻ nghèo hèn.

Nếu đúng theo chiều hướng này, thì loài thú dữ trong trình thuật Marcô được xem như một lực lượng đối trọng với Chúa Giêsu trong sứ mạng của Người: những người nắm giữ quyền lực chính trị, kinh tế và tôn giáo, những người bị cho là “nuốt hết tài sản của các bà goá” (Mc 12,40). Sứ mạng trần thế của Đức Giêsu chính là đấu tranh bảo vệ kẻ nghèo hèn thoát khỏi những thế lực thống trị này.

Các Thiên Thần, trái lại, vừa được xem là “thiên thần” theo nghĩa thứ nhất, như là một lực lượng thần linh “hầu hạ” Đức Giêsu, nhưng còn có nghĩa là “sứ giả”, vì thế, được xem như bất cứ những ai là ‘trung gian’ ơn cứu độ và cộng tác vào kế hoạch của Thiên Chúa. Vì thế, theo nghĩa này, trong suốt ‘bốn mươi ngày’ trần thế, Đức Giêsu không những đã gặp gỡ cả ‘dã thú’, mà còn gặp gỡ các ‘thiên thần’ trong hành trình của mình. Họ là cha mẹ Người, họ là những người phụ nữ trợ giúp Người trong đời sống công khai, những người đã chia sẻ những giá trị và chọn lựa mà Người mang tới, những người đã sát cánh bên Người như những môn đệ cộng tác vào công cuộc rao giảng Nước Chúa. Ngày nay, ta vẫn bắt gặp rất nhiều ‘thiên thần’ mà Thiên Chúa đã quan phòng cho xuất hiện, đặc biệt trong những giây phút tối tăm của cuộc đời, ngay bên cạnh mỗi người môn đệ của Người.

Ở phần hai của bài Tin mừng, Đức Giêsu đã loan báo về triều đại Thiên Chúa; Người không khởi sự rao giảng Nước Chúa trong sa mạc hoang vu, nhưng thân hành bước ra đến với con người trong cuộc đời. Người cũng không khởi sự từ thánh đô Giêrusalem, thủ phủ tôn giáo, nhưng là từ Galilê, một vùng đất luôn bị khinh dễ, với những người ngoại bang và tội lỗi.

Trong khi đa số dân Do thái mong đợi về sự phục hồi vương triều Đavít hùng mạnh nhằm khuất phục kẻ thù và thế lực ngoại bang, thì triều đại mà Đức Giêsu mang tới là một viễn cảnh về một xã hội hoàn toàn mới, trên nền tảng các nguyên lý đối nghịch với các nguyên lý vốn có trong tương quan giữa con người: thay vì là cai trị, đàn áp, đầu cơ, tích trữ của cải, tìm tư lợi cá nhân, báo thù… thì Đức Giêsu mang đến sự phục vụ, sẻ chia tất cả, và nhất là sự tha thứ vô điều kiện và một tình yêu thương đại đồng, phổ quát, ngay cả cho kẻ thù.

Đức Giêsu khuyên chúng ta: “Hãy tin vào Tin mừng”, tin vào những giá trị tốt đẹp mà Người mang đến và nhất là tin vào chính nơi Người; hãy đón nhận lời đề nghị này của Thiên Chúa, và như thế, Nước trời, Nước đã đến gần, sẽ trở thành của chúng ta, và hiện diện trong sâu thẳm tâm hồn của mỗi người chúng ta.

II. GỢI Ý SUY NIỆM

1. Từ tình trạng tội lỗi, qua Noê, Thiên Chúa đã cho con người cơ hội bắt đầu trở lại trong tương quan mật thiết với Người bằng giao ước tình yêu. Mùa Chay Thánh, tôi có nhận ra cơ hội Chúa trao, để trở về với Chúa, về với tình yêu của Người, và với kế hoạch mà Người dành cho tôi?

2. Từ sức mạnh thanh tẩy siêu nhiên của nước qua phép rửa tội, tôi có tin và cảm nghiệm sức mạnh hoán cải của ơn Chúa trong đời mình?

3. Chiêm ngắm về cơn cám dỗ Chúa Giêsu trong sa mạc, tôi có nhận ra tầm quan trọng và giá trị của những cuộc chiến đấu thiêng liêng trước những thách đố của cuộc sống có thể giúp tôi củng cố niềm tin và hành trình theo Chúa?