Giám mục, tiến sĩ Hội Thánh
Thánh Gioan Kim Khẩu sinh năm 347, tại Antiochia, Nước Syria. Ngài là con trai duy nhất của một sĩ quan cấp cao thời đó. Thánh nhân được gọi là “Kim Khẩu”, vì khi giảng dạy, ngài phát ra những lời quý giá như vàng; ngài có tài hùng biện, trí khôn ngoan sắc sảo và uyên thâm. Qua các bài giảng và tác phẩm của ngài, người ta cảm nhận được nơi ngài một con người nhân bản, thánh thiện, nhẫn nại và giàu sức sống.
Chúng ta cùng dừng lại ở ba điểm sau:
- Một người mẹ hy sinh tất cả vì con
Người cha qua đời để lại người vợ còn rất trẻ khi mới 20 tuổi đời, và đứa con thơ bé là thánh Gioan Kim Khẩu. Giữa lúc khó khăn vì mất chồng, mẹ thánh nhân đã đưa ra một quyết định quả cảm: từ chối tái hôn để nuôi dạy con cho đến chết. Từ đây, người mẹ đơn thân tập trung nuôi dạy Gioan nên người tốt và hữu ích cho Giáo hội. Thánh nhân được mẹ dạy về nhân bản, đạo đức, thói quen cầu nguyện và thinh lặng.
Nhờ sự chăm sóc tận tình của người mẹ đạo đức, thánh Gioan Kim Khẩu sớm trổi vượt trên đường nhân đức, nổi tiếng về trí thức và tài hùng biện. Năm 20 tuổi, thánh nhân đã đứng ra trước tòa để biện hộ: tài lợi khẩu của ngài đã làm cho nhiều người cảm phục.
Tuy nhiên, mẹ ngài đã qua đời vào năm 372. Với biến cố đau thương này, ngài cảm thấy sự chống qua của thế gian và danh vọng, nên quyết tâm dứt bỏ tất cả để nhất tâm hiến dâng đời mình cho Chúa.
- Cầu nguyện và phục vụ
Năm 374, thánh Gioan ẩn mình trong miền núi Syria, thụ giáo với tu sĩ thánh thiện trong bốn năm. Sau đó, ngài ẩn mình trong một hang đá hai năm để cầu nguyện và học hỏi Kinh thánh. Những năm sống trong hang động (374-378) làm sức khỏe của ngài suy giảm rất nhiều; ngài ngã bệnh vì cuộc sống quá khắc khổ. Sau đó, ngài theo thánh Meletô (+381), vị Giám mục Antiochia, là đấng đã dạy dỗ, rửa tội và phong cho ngài tác vụ đọc sách. Ngài gia nhập hàng giáo sĩ Antiochia, và được thánh giám mục Meletô cho lãnh nhận chức phó tế năm 381 và chức linh mục vào năm 386. Từ đó, ngài bắt đầu giảng dạy, một phận vụ lúc ấy chỉ do các giám mục phụ trách. Suốt 38 năm, tài lợi khẩu của ngài thật đặc biệt có sức lôi cuốn cả dân thành Antiochia.
Ngày 26 tháng 02 năm 398, thánh Gioan được tấn phong Giám Mục thành Constantinople. Ngài mau mắn sửa đổi lại tòa Giám mục, chấn chỉnh hàng giáo sĩ, quyết tâm nhổ tận gốc rễ những lạm dụng trong giáo đoàn và nhiệt tâm chăm lo đời sống tinh thần cũng như vật chất cho đoàn chiên. Ngài bán của cải và phân phát cho người nghèo khó và xây dựng một nhà thương, thăm viếng những người bất hạnh. Ngài khuyến khích rước lễ thường xuyên và thành tâm trước các mầu nhiệm của đạo. Ngài cách chức các Giám Mục bất xứng, lo canh tân đời sống luân lý của hàng giáo sỹ, đuổi những tu sỹ không lo kinh nguyện trong đan viện mà lại “ham thích” hướng ngoại.
Với tất cả những tài năng vốn có cùng với ơn Chúa trợ giúp, ngài đã lập lại trật tự nơi hàng giáo sĩ, đời sống đạo của dân chúng được bén rễ sâu trong đức tin và Danh Chúa được cả sáng nơi người thế.
- Can đảm nói lên sự thật
Với tất cả sự hùng biện, ngài chỉ lối dống vô kỷ luật và xa hoa tại triều đình. Sự can đảm của ngài làm phật lòng hoàng hậu Eudoxia. Bà cảm thấy khó chịu khi bị vị thượng phụ lên án lối sống thiếu thanh khiết, bèn liên kết với Theophile, thượng phụ giáo chủ thành Alexandria, tìm cách chống lại và hạ bệ ngài. Vị thượng phụ giáo chủ thành này đã hạ bệ thánh Gioan Kim Khẩu trong một công nghị do ông triệu tập với một lý do lạc giáo. Đối diện với ác tâm của hoàng hâu, thánh nhân nói: “Hãy nói với Hoàng Hậu rằng: Gioan Kim Khẩu chỉ sợ có một điều, không phải lưu đày tù tội, cũng không phải nghèo túng và phải chết đi nữa, mà chỉ sợ phạm tội thôi”.
Ngài đã bị lưu đày ở Armenia. Đức Giám mục và giáo dân tại đây đã tiếp đón ngài nồng hậu. Khi biết tin, Đức Giáo Hoàng Innocentê I gửi đặc sứ tới Constantinople triệu tập một công đồng để dàn xếp nội vụ, nhưng không giải quyết được vần đề, mà còn làm cho thánh Gioan Kim Khẩu còn bị lưu đầy đi xa hơn nữa.
Lần lưu đày thứ hai này, ngài đã già nua. Trong một lần bị bất tỉnh, ngài được đưa vào nguyện đường thánh Basiliô, miền Cappadocia. Trong nguyện đường này, thánh Gioan Kim Khẩu chịu các phép bí tích cuối cùng, và qua đời ngày 14 tháng 9 năm 407. Năm 438 xác thánh nhân được long trọng rước về Constantinople. Vị tân hoàng đế và em gái ông đã hối hận vì tội lỗi của cha mẹ.
Lạy Chúa! Chúa đã ban cho Giáo hội vị thánh khôn ngoan và can đảm làm chứng cho chân lý của Chúa, cho dầu đối diện với khó khăn và đau khổ vì lưu đày là thánh Gioan Kim Khẩu. Vì lời thánh nhân chuyển cầu, xin Chúa ban cho Giáo hội nhiều vị mục tử khôn ngoan, thánh thiện để hướng dẫn đoàn dân bước theo nẻo chính đường ngay, đồng thời can đảm làm chứng cho sự thật giữa thế giới còn nhiều biến động hôm nay. Amem.
Montfort Nguyễn Xuân Pháp Ocist.
(Nguồn: simonhoadalat.com)