Chúa Nhật XXII Thường Niên (B) (1/9)
Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm
Dẫn vào thánh lễ
Luật Chúa là luật yêu thương. Thiên Chúa ban lề luật để con người nhờ đó mà được sống an vui hạnh phúc. Thế nhưng nhiều người lại quá nại vào lề luật để xử sự thiếu bác ái với đồng loại, hoặc núp sau lề luật để hành xử với người khác theo ý của mình.
Sứ điệp Lời Chúa trong bài sách Đệ nhị luật hôm nay dạy chúng ta trung tín với lề luật đích thực của Thiên Chúa. Đời sống đạo đức thánh thiện không hệ tại việc giữ luật một cách chi tiết khắc khe hay vụ hình thức bên ngoài, nhưng hệ tại lòng mến nơi thâm tâm mỗi người. Trong Phúc Âm thánh Marcô hôm nay, Chúa Giêsu không chấp nhận chúng ta mang danh hiệu con cái Chúa mà “gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm” (x. Mc 7,8). Vì thế, thư của Thánh Giacôbê khuyên ta hãy ngoan ngoãn nhận lãnh Lời Chúa, và “hãy đem Lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình” (Gc 1,22), nghĩa là sống bác ái chân chính với lòng đạo đức trong sạch và tinh tuyền.
Giờ đây chúng ta sửa soạn tâm hồn đón Chúa vào lòng để từ đó mọi dòng tư tưởng biến ra hành động của đời sống chúng ta trở nên đạo đức, trong lành như lòng Chúa mong ước.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Chúa, mọi sự tốt lành đều bởi Chúa mà ra, xin cho chúng con thêm lòng tin yêu Chúa, để những gì tốt đẹp nơi chúng con ngày càng phát triển, và được Chúa chăm sóc giữ gìn. Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitô, Con Chúa, là Thiên Chúa và là Chúa chúng con, Người hằng sống và hiển trị cùng Chúa, hiệp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời.
🌸 Bài đọc 1 (Đnl 4,1-2.6-8)
Anh em đừng thêm gì vào lời tôi truyền cho anh em, cũng đừng bớt gì,
nhưng phải giữ những mệnh lệnh của Đức Chúa.
Bài trích sách Đệ nhị luật
1 Khi ấy, ông Mô-sê nói với dân Ít-ra-en rằng : “Giờ đây, hỡi Ít-ra-en, hãy nghe những thánh chỉ và quyết định tôi dạy cho anh em, để anh em đem ra thực hành. Như vậy anh em sẽ được sống và sẽ được vào chiếm hữu miền đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của cha ông anh em, ban cho anh em. 2 Anh em đừng thêm gì vào lời tôi truyền cho anh em, cũng đừng bớt gì, nhưng phải giữ những mệnh lệnh của Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, mà tôi truyền cho anh em. 6 Anh em phải giữ và đem ra thực hành, vì nhờ đó anh em sẽ được các dân coi là khôn ngoan và thông minh. Khi được nghe tất cả những thánh chỉ đó, họ sẽ nói : ‘Chỉ có dân tộc vĩ đại này mới là một dân khôn ngoan và thông minh !’ 7 Phải, có dân tộc vĩ đại nào được thần minh ở gần, như Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, ở gần chúng ta, mỗi khi chúng ta kêu cầu Người ? 8 Có dân tộc vĩ đại nào được những thánh chỉ và quyết định công minh, như tất cả Lề Luật mà hôm nay tôi đưa ra trước mặt anh em ?”
🌸 Đáp ca Tv 14,2-3a.3bc-4ab.5 (Đ. c.1a)
Đ.Lạy Chúa, ai được vào ngụ trong nhà Chúa ?
2Kẻ nào sống vẹn toàn,
luôn làm điều ngay thẳng,
bụng nghĩ sao nói vậy,
3amiệng lưỡi chẳng vu oan.
Đ.Lạy Chúa, ai được vào ngụ trong nhà Chúa ?
3bcKhông làm hại người nào,
chẳng làm ai nhục nhã.
4abCoi khinh phường gian ác,
trọng ai kính Chúa Trời.
Đ.Lạy Chúa, ai được vào ngụ trong nhà Chúa ?
5Cho vay không đặt lãi,
chẳng nhận quà hối lộ
mà hại đến người ngay.
Phàm ai làm những điều này
không hề nao núng chuyển lay bao giờ.
Đ.Lạy Chúa, ai được vào ngụ trong nhà Chúa ?
🌸 Bài đọc 2 (Gc 1,17-18.21b-22.27)
Anh em hãy đem Lời ấy ra thực hành.
Bài trích thư của thánh Gia-cô-bê tông đồ
17 Anh em thân mến, mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo đều do từ trên, đều tuôn xuống từ Cha là Đấng dựng nên muôn tinh tú ; nơi Người không hề có sự thay đổi, cũng không hề có sự chuyển vần khi tối khi sáng. 18 Người đã tự ý dùng Lời chân lý mà sinh ra chúng ta, để chúng ta nên như của đầu mùa trong các thọ tạo của Người.
21b Anh em hãy khiêm tốn đón nhận lời đã được gieo vào lòng anh em ; lời ấy có sức cứu độ linh hồn anh em.
22 Anh em hãy đem Lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình.
27 Lòng đạo đức tinh tuyền và không tỳ ố trước mặt Thiên Chúa Cha, là thăm viếng cô nhi quả phụ lâm cảnh gian truân, và giữ mình cho khỏi mọi vết nhơ của thế gian.
Tung hô Tin Mừng Gc 1, 18
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Chúa Cha đã tự ý dùng lời chân lý mà sinh ra chúng ta, để chúng ta nên như của đầu mùa trong các thọ tạo của Người. Ha-lê-lui-a.
🌸 Tin Mừng (Mc 7,1-8a.14-15.21-23)
Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mác-cô
1 Khi ấy, có những người Pha-ri-sêu và một số kinh sư tụ họp quanh Đức Giê-su. Họ là những người từ Giê-ru-sa-lem đến. 2 Họ thấy vài môn đệ của Người dùng bữa mà tay còn ô uế, nghĩa là chưa rửa. 3 Thật vậy, người Pha-ri-sêu cũng như mọi người Do-thái đều nắm giữ truyền thống của tiền nhân : họ không ăn gì, khi chưa rửa tay cẩn thận ; 4 thức gì mua ngoài chợ về, cũng phải rảy nước đã rồi mới ăn ; họ còn giữ nhiều tập tục khác nữa như rửa chén bát, bình lọ và các đồ đồng. 5 Vậy, người Pha-ri-sêu và kinh sư hỏi Đức Giê-su : “Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa ?” 6 Người trả lời họ : “Ngôn sứ I-sai-a thật đã nói tiên tri rất đúng về các ông là những kẻ đạo đức giả, khi viết rằng :
Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng,
còn lòng chúng thì lại xa Ta.
7Chúng có thờ phượng Ta thì cũng vô ích,
vì giáo lý chúng giảng dạy chỉ là giới luật phàm nhân.
8a Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm.”
14 Sau đó, Đức Giê-su lại gọi đám đông tới mà bảo : “Xin mọi người nghe tôi nói đây, và hiểu cho rõ : 15 Không có cái gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho con người ra ô uế được ; nhưng chính cái từ con người xuất ra, là cái làm cho con người ra ô uế.
21 “Vì từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu : tà dâm, trộm cắp, giết người, 22 ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng. 23 Tất cả những điều xấu xa đó, đều từ bên trong xuất ra, và làm cho con người ra ô uế.”
Lời nguyện giáo dân
Chủ tế: Thiên Chúa là Cha nhân từ luôn sẵn lòng ban phát mọi ơn lành và phúc lộc hoàn hảo cho con người. Vậy chúng ta hãy tin tưởng và chạy đến với Người và dâng lời cầu nguyện:
- “Anh em hãy thực thi Lời đã nghe, đừng nghe suông mà lừa dối chính mình”. Chúng ta hiệp ý cầu nguyện cho Hội Thánh Chúa luôn biết mở lòng đón nhận và hân hoan thực thi lề luật và thánh ý Chúa, để Chúa có thể hoàn thành chương trình tốt lành của Ngài trong Hội Thánh qua mỗi Giáo hội địa phương. Chúng con cầu xin Chúa.
Đáp: Xin Chúa nhậm lời chúng con. - “Lề Luật là sự khôn ngoan của Chúa giúp con người sống tốt và chết lành.” Xin cho các nhà lập pháp khi lập luật biết theo lương tâm chân chính, tôn trọng sự sống và phẩm giá con người, để các luật lệ mang lại thiện ích và hạnh phúc cho chính cuộc đời của họ và người dân được sống an lành. Chúng con cầu xin Chúa.
- “Anh em hãy ngoan ngoãn nhận lãnh Lời đã gieo trong lòng anh em”. Xin cho các bạn trẻ Công giáo biết đón nhận Lời Chúa như hồng ân và thực hành với lòng mến, để Tin mừng và thánh ý Chúa là đường dẫn họ tới sự hoàn thiện và hạnh phúc đời đời. Chúng con cầu xin Chúa.
- Hiệp dâng thánh lễ hôm nay, chúng ta nguyện xin cho mọi tín hữu trên khắp hoàn cầu, cách riêng mỗi người chúng ta được thấm sâu Lời Chúa dạy, hầu được ơn biến đổi, để sự giao tiếp trong đời sống hằng ngày của chúng ta là niềm vui và sự an ủi cho người lân cận. Chúng con cầu xin Chúa.
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Chúa, xin cho của lễ này đem lại cho chúng con muôn vàn ơn phúc, để mầu nhiệm cứu độ chúng con cử hành trong thánh lễ thấm nhập và đổi mới cuộc đời chúng con. Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con.
Kinh tiền tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, nhờ Ðức Ki-tô, Chúa chúng con, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con.
Vì thương xót nhân loại lỗi lầm, Người đã chấp nhận sinh ra bởi Ðức Trinh Nữ, đã chịu khổ hình thập giá/ để cứu chúng con khỏi chết muôn đời. Và từ cõi chết sống lại, Người đã ban cho chúng con được hưởng phúc trường sinh.
Vì thế, cùng với các Thiên thần và tổng lãnh Thiên thần, các Bệ thần và Quản thần, cùng toàn thể đạo binh thiên quốc, chúng con không ngừng hát bài ca chúc tụng vinh quang Chúa rằng:
Thánh! Thánh! Thánh! …
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Chúa, chúng con đã được bồi dưỡng nơi bàn tiệc thiên quốc, xin cho bí tích này giúp chúng con thêm lòng yêu mến, và thúc đẩy chúng con hết lòng phục vụ Chúa trong anh em. Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con.
🌸 Học hỏi Lời Chúa (Ban MVPT)
LUẬT CHÚA VÀ LUẬT PHÀM NHÂN
“Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm” (Mc 7,8)
I. CÁC BÀI ĐỌC
1. Bài đọc I (Đnl 4,1-2.6-8)
Bài đọc hôm nay khởi đầu các huấn thị làm nên sách Đệ Nhị Luật và được cho là của Môsê truyền cho dân tại Môab, sau khi kết thúc hành trình bốn mươi năm trong sa mạc, ngay chính trong ngày mất của ông (x. Đnl 1,1-5). Đây được xem như là những lời cuối cùng của ông Môsê, hoặc như một chúc thư thiêng liêng, trong đó Môsê đã nhắc lại những sự kiện quan trọng đã qua và kêu gọi dân Israel trung thành với lề luật của Thiên Chúa để có được một cuộc sống yên hàn trong miền đất sắp chiếm hữu.
Trong phần đầu (cc. 1-2), huấn dụ đã nhấn mạnh đến giá trị tuyệt đối và bất khả xâm phạm của lề luật và không ai có thể sửa đổi được, bởi nó không do bởi con người, mà thuộc về Thiên Chúa; do vậy, không được thêm vào điều gì và cũng không được bớt đi phần nào trong các mệnh lệnh này.
Phần hai (cc. 6-8) của đoạn trích mô tả niềm tự hào của dân Do Thái về bộ Luật mà Thiên Chúa ban cho họ: có dân tộc vĩ đại nào được như thế không? và kêu gọi họ phải tuân giữ và thi hành, bởi qua điều đó họ sẽ được chứng thật là một dân khôn ngoan và thông minh.
Ngày nay, trước mỗi khi đọc bản Luật thánh này trong hội đường, vị chủ lễ nâng cao cuộn Kinh Thánh đã mở và tung hô: “Đây là Luật mà Môsê đã truyền cho con cái Israel theo lệnh của Đức Chúa. Đây là cây sự sống cho những ai biết chiếm hữu cho mình; những ai đón nhận sẽ có được niềm vui bất tận”.
2. Bài đọc II (Gc 1,17-18.21-22.27)
Thư thánh Giacôbê tông đồ sẽ đồng hành với chúng ta trong năm tuần lễ kế tiếp; thư này có thể được xem như là một suy niệm về nền tảng luân lý Tin Mừng, được viết vào khoảng năm 60 bởi một Kitô hữu thuộc cộng đoàn tại Giêrusalem.
Đoạn trích hôm nay có chủ đề về Lời Chúa. Phần đầu (cc.17-18) đáp trả cho những ai nghĩ rằng từ Thiên Chúa phát xuất cả sự dữ, thánh Giacôbê khẳng định rằng từ nơi Thiên Chúa chỉ xuất phát những điều thiện hảo, vì chính Người là ánh sáng và nơi Người không có tối tăm mờ ảo.
“Lời chân lý” ở đây, nghĩa là ơn cứu độ được thực hiện nơi Đức Kitô, là một ân ban đến từ Thiên Chúa. Tuy nhiên, để đạt được ơn cứu độ, việc lắng nghe Lời Chúa là chưa đủ, nhưng cần phải “khiêm tốn đón nhận” (c. 21) để có thể sinh hoa kết trái. Nếu con người không mở lòng trước chân lý, thì Lời này, như hạt giống rơi trên đá sỏi, sẽ bị héo khô. Nhất thiết phải tiến tới một bước cuối cùng quyết định, đó là: mang Lời Chúa ra thực hành.
Ai nghe Lời Chúa mà không hoán cải đời sống mình giống như người soi mình trong gương, dù thấy những vết tích bẩn nơi mặt, nhưng rồi bỏ đi mà không chùi cho sạch (cc.23-24). Vì thế, Lời Chúa được ví như tấm gương soi chiếu những vết hằn trong sâu thẳm tâm can con người.
Cuối cùng, đối với những người lẫn lộn giữa một đạo giáo thật trong tâm hồn với một nền đạo giáo chỉ biết câu nệ vào hình thức bên ngoài, thánh Giacôbê đã đưa ra những tiêu chí của một lòng đạo đức đích thực, đó là: thăm viếng cô nhi quả phụ lâm cảnh gian truân, và giữ mình cho khỏi mọi vết nhơ của thế gian (c.27). Vì thế, lắng nghe Lời Chúa giúp con người có lối suy nghĩ và cảm xúc tương tự như của Thiên Chúa đối với những con người bé nhỏ nhất, đồng thời không bị dính bén với của cải chóng qua ở đời này, bởi lẽ, hy lễ mà Chúa ưa thích nhất chính là “làm việc thiện và giúp đỡ lẫn nhau” (Dt 13,16).
3. Bài Tin Mừng (Mc 7,1-8.14-15.21-23)
Sau khi suy niệm năm Chúa Nhật liên tiếp về diễn từ bánh trường sinh, Chúa Nhật này bắt đầu trở lại với Tin Mừng Marcô cho đến cuối năm phụng vụ.
Bài đọc hôm nay bàn đến một yếu tố trọng yếu của Do Thái giáo, đó là việc thanh tẩy.
Phần thứ nhất (cc.1-18) ghi lại cuộc tranh luận gay gắt giữa Chúa Giêsu với các kinh sư và biệt phái đến từ Giêrusalem, do các môn đệ của Chúa Giêsu đã không tôn trọng sự phân biệt giữa hai phạm trù: thánh và phàm tục, nghĩa là “dùng bữa mà tay còn ô uế” (c.2).
Sự chỉ trích này không nhắm đến những chuẩn tắc về vệ sinh, nhưng là do bởi không thực thi nghi thức thanh tẩy theo luật định.
Vậy từ đâu xuất phát những luật định này? Thưa là từ “truyền thống của tiền nhân”, từ những lời dạy của các thầy rabbi được đồng hoá ngang hàng giá trị với Sách Thánh.
Kinh Thánh quy định rằng, trước khi dâng lễ tế trong đền thờ, vị tư tế phải tẩy rửa chân tay (x. Xh 30,17-21). Dần dần, tập tục này được nhân rộng ra cho những nhóm người có lòng mộ mến, sau đó trở thành điều lệ trong dân, và được xem như là điều luật Chúa dạy.
Việc gán ghép những luật định này như lời Chúa dạy đã tạo ra những hệ quả đáng tiếc, đó là gán cho Chúa việc phân biệt giữa những hạng người thanh sạch và ô uế, giữa người công chính và tội lỗi. Sự phân biệt này và những luật định đi kèm đã tạo ra sự cô lập và phân cấp trong dân. Điều này Thiên Chúa không bao giờ muốn, mọi cái đối với Người là thanh sạch như ý Người muốn (x. Cv 10), Người không phân biệt dân tộc, tôn giáo, tầng lớp xã hội (x. Gl 3,28).
Và Chúa Giêsu đã đặt mình trong đường hướng thiêng liêng của các ngôn sứ và các thầy dạy đạo đức đương thời; Người chống lại một nền đạo giáo bị giảm trừ xuống mức chỉ biết tuân giữ một bộ luật pháp lý. Người khẳng định rằng Thiên Chúa không ưa thích sự trong sạch theo chủ nghĩa hình thức bên ngoài. Cũng như các ngôn sứ năm xưa (Am 5,21-27; Is 1,11-20; 58,1-14), Người không ngần ngại lên án lối sống đạo “môi miệng” sai lạc với các giới luật đầy tính “phàm nhân”.
Trong đoạn hai (cc.14-23), Đức Giêsu đã đưa ra tiêu chí để phân định giữa thạnh sạch và ô uế, đó là: những điều gây nên ô uế con người không phải từ bên ngoài, mà là những điều từ bên trong tâm hồn. Nói cách khác, điều phân định một hành động là thanh sạch hay ô uế không phải dựa trên sự tương hợp hay không tương hợp với một quy định, mà nằm ở sự kiện là hành động đó ủng hộ hay chống lại con người. Điều khẳng định cho việc ăn uống này cũng có giá trị như tất cả các quy định khác xuất phát từ cái được gọi là “truyền thống tiền nhân”.
Tác giả Thánh vịnh 24, khi trả lời cho câu hỏi “Ai được lên núi Chúa, ai được ở trong đền thánh của Người?” đã có câu trả lời rất hay rằng: “Đó là kẻ tay sạch [vô tội] lòng thanh” (Tv 24,3-4).
II. GỢI Ý SUY NIỆM
1. Dân Israel được Thiên Chúa căn dặn phải tuân giữ nghiêm ngặt tất cả những thánh chỉ và giới luật của Người, và phần thưởng sẽ là cuộc sống trên miền đất được hứa ban. Là một người Kitô hữu, đâu là vai trò và giá trị của Lời Chúa và những giới răn của Người trong cuộc đời tôi? Tôi cảm nghiệm được gì khi Đức Giêsu bảo tôi: “Nếu anh em yêu mến thầy, anh em sẽ giữ các điều răn của Thầy” (Ga 14,15)? Có khi nào tôi đã quá chú trọng đến những định chế do con người đặt ra làm phương hại đến phẩm giá con người mà quên đi cốt lõi của giới răn Chúa là mến Chúa yêu người?
2. Thánh Giacôbê trong thư của mình đã khuyên các tín hữu đừng nghe Lời Chúa suông, nhưng hãy sống và mang Lời Chúa ra thực hành, biến Lời Chúa thành những việc làm bác ái cụ thể hàng ngày. Vậy với tôi, Lời Chúa dạy tôi mỗi ngày đã thực sự đơm bông kết trái trong đời sống thường nhật của tôi?
3. Qua cuộc tranh luận về sự thanh sạch và ô uế, Đức Giêsu đã dạy cho chúng ta thế nào là một lòng đạo đức đích thật. Nhìn lại cách sống đạo của tôi, đâu là tương quan mà tôi có được với Chúa và với tha nhân qua những câu kinh lời nguyện của tôi?