Chúa Nhật XXX Thường Niên (29/10)

Yêu Chúa hết lòng và yêu người như chính mình

Mt 22, 37-39

🌸　Bài đọc 1　(Xh 22,20-26)

Nếu các ngươi ức hiếp mẹ goá con côi, thì cơn giận Ta sẽ bốc lên chống lại các ngươi.

Bài trích sách Xuất hành

²⁰ Đức Chúa phán thế này : Người ngoại kiều, ngươi không được ngược đãi và áp bức, vì chính các ngươi đã là ngoại kiều ở đất Ai-cập. ²¹ Mẹ goá con côi, các ngươi không được ức hiếp. ²² Nếu ngươi ức hiếp mà nó kêu cứu Ta, ắt Ta sẽ nghe tiếng nó kêu cứu. ²³ Cơn giận Ta sẽ bốc lên, Ta sẽ cho gươm chém giết các ngươi : thế là vợ các ngươi sẽ thành goá bụa, và con các ngươi sẽ thành côi cút.

²⁴ Nếu ngươi cho một người trong dân Ta, một người nghèo ở với ngươi vay tiền, thì ngươi không được xử với nó như chủ nợ, không được bắt nó trả lãi.

²⁵ Nếu ngươi giữ áo choàng của người khác làm đồ cầm, thì ngươi phải trả lại cho nó trước khi mặt trời lặn. ²⁶ Nó chỉ có cái đó để đắp, để làm áo che thân ; nó sẽ lấy gì mà ngủ ? Nó mà kêu cứu Ta, Ta sẽ nghe nó, vì Ta vốn nhân từ.

🌸　Đáp ca　Tv 17,2-3a.3bc-4.47 và 51ab (Đ. c.2)

Đ.Con yêu mến Ngài, lạy Chúa là sức mạnh của con.

²Con yêu mến Ngài,
lạy Chúa là sức mạnh của con ;
^3alạy Chúa là núi đá, là thành luỹ,
là Đấng giải thoát con.

Đ.Con yêu mến Ngài, lạy Chúa là sức mạnh của con.

^3bcLạy Thiên Chúa con thờ, là núi đá cho con trú ẩn,
là khiên mộc, là Đấng cứu độ quyền năng,
là thành trì bảo vệ.⁴Tôi kêu cầu Chúa
là Đấng xứng muôn lời ngợi khen,
và tôi được cứu thoát khỏi quân thù.

Đ.Con yêu mến Ngài, lạy Chúa là sức mạnh của con.

⁴⁷Đức Chúa vạn vạn tuế !
Chúc tụng Người là núi đá cho tôi trú ẩn.
Tôn vinh Thiên Chúa là Đấng cứu độ tôi,
^51abChúa ban nhiều chiến thắng lớn lao
cho Đức Vua chính Người đã lập.

Đ.Con yêu mến Ngài, lạy Chúa là sức mạnh của con.

🌸　Bài đọc 2　(1 Tx 1,5c-10)

Anh em đã từ bỏ ngẫu tượng, để phụng sự Thiên Chúa và chờ đợi Con của Người.

Bài trích thư thứ nhất của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca

^5c Thưa anh em, anh em biết, khi ở với anh em, chúng tôi đã sống thế nào để mưu ích cho anh em ; ⁶ còn anh em, anh em đã bắt chước chúng tôi và noi gương Chúa, khi đón nhận lời Chúa giữa bao nỗi gian truân với niềm vui do Thánh Thần ban : ⁷ bởi vậy anh em đã nên gương cho mọi tín hữu ở miền Ma-kê-đô-ni-a và miền A-khai-a. ⁸ Quả thế, từ nơi anh em, lời Chúa đã vang ra, không những ở Ma-kê-đô-ni-a và A-khai-a, mà đâu đâu người ta cũng nghe biết lòng tin anh em đặt vào Thiên Chúa, khiến chúng tôi không cần phải nói gì thêm nữa. ⁹ Khi nói về chúng tôi, người ta kể lại chúng tôi đã được anh em tiếp đón làm sao, và anh em đã từ bỏ ngẫu tượng mà quay về với Thiên Chúa thế nào, để phụng sự Thiên Chúa hằng sống, Thiên Chúa thật, ¹⁰ và chờ đợi Con của Người từ trời ngự đến, người Con mà Thiên Chúa đã cho trỗi dậy từ cõi chết, là Đức Giê-su, Đấng cứu chúng ta thoát cơn thịnh nộ đang đến.

🌸　Tin Mừng　(Mt 22,34-40)

Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, và yêu người thân cận như chính mình.

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu

³⁴ Khi ấy, nghe tin Đức Giê-su đã làm cho nhóm Xa-đốc phải câm miệng, thì những người Pha-ri-sêu họp nhau lại. ³⁵ Rồi một người thông luật trong nhóm hỏi Đức Giê-su để thử Người rằng : ³⁶ “Thưa Thầy, trong sách Luật Mô-sê, điều răn nào là điều răn trọng nhất ?” ³⁷ Đức Giê-su đáp : “Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn ngươi. ³⁸ Đó là điều răn trọng nhất và điều răn thứ nhất. ³⁹ Còn điều răn thứ hai, cũng giống điều răn ấy, là : Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. ⁴⁰ Tất cả Luật Mô-sê và các sách ngôn sứ đều tuỳ thuộc vào hai điều răn ấy.”

🌸　Gợi ý suy niệm

Theo truyền thống hội đường Do thái, Luật gồm 613 điều răn.
365 điều cấm làm và 248 điều phải làm.
Giữa một rừng điều răn như thế, người thông luật đã hỏi Đức Giêsu:
“Điều răn nào trọng nhất trong Luật Môsê?” (c. 36).
Đức Giêsu đã trả lời bằng một câu trong kinh Shema,
kinh mà người Do thái phải đọc mỗi ngày.
“Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi,
với tất cả trái tim ngươi, tất cả linh hồn ngươi, tất cả trí khôn ngươi” (Tl 6, 5).
Và Ngài còn thêm một điều răn thứ hai nữa (c. 39).
“Ngươi phải yêu mến người thân cận như chính mình” (Lv 19, 18).
Tất cả Luật Môsê nằm trong hai điều răn đó.
Hai điều răn được gói trong một động từ yêu.
Mọi điều cấm làm và mọi điều buộc làm, đều bắt nguồn từ và qui về tình yêu.

Các bạn trẻ thường nghĩ yêu là chuyện dễ.
Nhưng yêu với tất cả trái tim, tất cả linh hồn, tất cả trí khôn, tất cả sức lực,
nghĩa là yêu với trọn cả con người mình, thì điều đó không dễ.
Đối với người Do thái, trái tim là nơi phát sinh toàn bộ đời sống tinh thần.
Yêu mến Thiên Chúa bằng tất cả trái tim của mình
là để cho Ngài chi phối mọi tư tưởng, mọi ý muốn, mọi tình cảm.
Tất cả đều nhằm làm cho Ngài được mọi người nhận biết và tôn vinh.

Yêu người thân cận như chính mình cũng là điều rất khó.
Có bao người làm chúng ta đau khổ và bị xúc phạm.
Yêu thương và tôn trọng họ đòi một sự từ bỏ mình không nhỏ.
Nhưng chúng ta cũng dễ coi mình là trung tâm và qui tất cả về mình.
Chúng ta lạnh lùng trước nỗi đau, thiếu sẻ chia và độc đoán,
đôi khi dùng tha nhân như phương tiện lót đường để ta tiến thân.
Nói chung, dù yêu Chúa hay yêu người, chúng ta cũng phải ra khỏi mình,
trao đi chính mình và chấp nhận mọi hy sinh mà tình yêu đòi hỏi.

Đức Giêsu đã tóm Luật Môsê trong động từ yêu mến.
Và Ngài đã hoàn thiện Luật này bằng cách đẩy yêu mến đến cùng.
Kitô hữu chẳng những yêu mến Thiên Chúa với trọn con người mình,
mà còn được mời yêu mến Đức Giêsu trên mọi thụ tạo khác,
trên mọi của cải, trên những người ruột thịt, và trên cả mạng sống.
Kitô hữu là người mang mối tình sâu đậm với Đức Giêsu,
“Đấng đã yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi” (Gl 2, 20),
đến nỗi họ có thể tuyên xưng như Phêrô: “Thầy biết con mến Thầy.”
Đức Giêsu cũng không chỉ đòi yêu tha nhân như chính mình.
Ngài còn đòi ta phải yêu như Ngài đã yêu (Ga 13, 34-35).
Một tình yêu tha thứ đến vô cùng, một tình yêu đối với cả kẻ thù,
một tình yêu phục vụ như người tôi tớ, một tình yêu dám hiến mạng.
Kitô hữu tự bản chất là người biết yêu và cuộc đời chỉ là tình yêu.
Tình yêu đích thực với Thiên Chúa thì đưa tôi về với anh em.
Tình yêu đối với anh em lại đòi tôi phải trở về với Thiên Chúa.
Chỉ mong đời tôi đong đưa giữa hai tình yêu đó, để chúng nên một tình yêu.

(Lm Anton Nguyễn Cao Siêu, SJ)

🌸　Cầu nguyện

Con đã yêu Chúa quá muộn màng!
Ôi lạy Chúa là vẻ đẹp vừa cổ kính,
vừa luôn mới mẻ,
con đã yêu Chúa quá muộn màng!
Bấy giờ Chúa ở trong con
mà con thì ở ngoài,
con cứ chạy đi tìm Chúa ở ngoài.
Con thật hư hỏng
khi chạy theo các thụ tạo xinh đẹp.
Bởi thế, bấy giờ Chúa ở với con
mà con lại không ở với Chúa.
Các thụ tạo xinh đẹp kia cứ giữ con ở xa Chúa,
trong khi chúng hiện hữu được là nhờ Chúa.

Chúa đã gọi con, đã gọi to
và phá tan sự điếc lác của con.
Chúa đã soi sáng
và xua đi sự mù lòa của con.
Chúa đã tỏa hương thơm ngát
để con được thưởng thức,
và giờ đây hối hả quay về với Chúa.
Con đã nếm thử Chúa
và giờ đây con đói khát Người.
Chúa đã chạm đến con,
nên giờ đây con nóng lòng
chạy đi tìm an bình nơi Chúa.
(Thánh Âu-Tinh)

🌸　Gợi ý mục vụ của Ban MVPT

MẾN CHÚA VÀ YÊU NGƯỜI: HAI BẢN LỀ CỦA CUỘC SỐNG

“Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi,
[…] ngươi phải yêu người thân cận như chính mình”
(Mt 22,37-39)

CÁC BÀI ĐỌC

• Bài đọc 1 (Xh 22,20-26)

    Kinh thánh luôn nhấn mạnh đến tình yêu đối với người thân cận, đặc biệt đối với những con người cùng khổ. Bài đọc Cựu ước trích sách Xuất hành thể hiện sự quan tâm rất lớn đối với đồng loại, để làm sao con người luôn có mối tương quan hài hoà và quảng đại với nhau, như là một dân được tuyển chọn. Đoạn sách bắt đầu với một chuỗi lệnh cấm ngược đãi đối với một số người được cho là những người yếu thế và bất hạnh, như ngoại kiều, mẹ goá, con côi, bởi Đức Chúa luôn bảo vệ họ, và tiếng kêu cứu từ những con người bất hạnh này sẽ chắc chắn được Thiên Chúa lắng nghe và trợ giúp. Ngay cả trong những lúc túng thiếu, bần cùng, thì Thiên Chúa vẫn xem họ như là dân Người, và vì thế họ phải được cư xử cách rộng lượng và quảng đại.

• Bài đọc 2 (1Tx 1,5c-10)

    Trong bài đọc II, chúng ta thấy thánh Phaolô đã thực thi hai giới răn yêu thương của Chúa như thế nào. Trong thư gởi cho các tín hữu Thêxalônica, là những người vừa mới tin theo đạo, thánh nhân đã bày tỏ tình yêu thâm sâu của mình với Thiên Chúa. Trong chỉ một đoạn ngắn, thánh nhân đã nhiều lần quy về Thiên Chúa: “Còn anh em, anh em đã bắt chước chúng tôi và noi gương Chúa […] Lời Chúa đã vang ra […] đâu đâu người ta cũng nghe biết lòng tin anh em đặt vào Thiên Chúa […] anh em đã từ bỏ ngẫu tượng mà quay về với Thiên Chúa thế nào, để phụng sự Thiên Chúa hằng sống, Thiên Chúa thật”. Đàng khác, thánh nhân cũng bày tỏ tình yêu của mình đối với các tín hữu Thêxalônica. Dù ngài công nhận họ chỉ mới ít lâu, nhưng họ thật sự đã hiện diện thật sâu đậm trong lòng ngài, và ngài ca ngợi họ “đã nên mẫu mực cho mọi kẻ tin đạo trong xứ Macêđônia và Akaia”. Về phần các tín hữu Thêxalônica, họ cũng đã chứng tỏ là những con người đại lượng, vì họ đã “đón nhận lời Chúa giữa bao nỗi gian truân với niềm vui do Thánh Thần ban cho”.

• Bài Tin mừng (Mt 22,34-40)

    Bài Tin mừng hôm nay của thánh Mátthêu đã chỉ ra hai chiều kích căn bản như hai bản lề cho đời sống con người. Đối với thánh Mátthêu, hai bản lề đó, một cái cao hơn, đó là yêu mến Thiên Chúa, một cái thấp hơn, là yêu mến người thân cận, nhưng cả hai đều quan trọng như nhau để mở cánh cửa. Thực tế cho thấy cánh cửa sẽ không thể mở được chỉ với một bản lề, vì thế cần ít nhất hai cái. Chúng ta gọi hai giới răn này là hai bản lề, vì Đức Giêsu đã nói: “Tất cả Luật Môsê và các sách ngôn sứ đều tuỳ thuộc vào hai điều răn ấy” (Mt 22,40).

    Hai giới răn này được biết đến rất nhiều; tuy nhiên, qua câu trả lời của Chúa Giêsu, ta thấy có một sự mới mẻ ở đây, đó là Chúa Giêsu đã nối kết giới răn mến Chúa trong kinh Shema ở sách Đệ nhị luật (x. Dt 6, 5) với giới răn yêu thương người thân cận trong sách Lêvi (x. Lv 19,18).

    Người Pharisêu hỏi Chúa Giêsu điều răn nào lớn nhất; trong phần trả lời của mình, Chúa Giêsu công bố hai điều răn, dù vẫn không bác bỏ sự tối thượng của Thiên Chúa, và Người còn đưa ra một điều răn khác như là phản chiếu của điều răn thứ nhất và không thể thực hiện, nếu không có điều răn thứ nhất, đó là yêu mến tha nhân. Chỉ có những người yêu mến tha nhân mới thể hiện thật sự là người yêu mến Thiên Chúa. Việc đặt để giới răn yêu thương người thân cận ở mức ngang tầm với giới răn yêu mến Thiên Chúa quả là một điều vượt ngoài sức tưởng tượng của những người Do thái lúc bấy giờ.

    Một vấn đề cần chú ý là trong phần trả lời của mình, Chúa Giêsu không chọn Mười Điều Răn, là những giới răn rất quan trọng được chính Thiên Chúa ban cho Môsê và dân Người, chẳng hạn như điều răn thứ nhất: “Ngươi không được có thần nào khác đối nghịch với Ta” (Xh 20,3). Quả thật, Người đã không muốn đưa ra cho chúng ta những giới răn phủ định, tiêu cực và giới hạn, nhưng muốn cho chúng ta những giới răn rất tích cực, năng động và phổ quát, đó là giới răn yêu thương. Việc tuân giữ Mười Điều Răn đã là một điều rất tốt, nhưng chưa đủ để đưa con người tiến xa hơn trong cuộc sống. Chỉ bằng tình yêu: yêu mến Thiên Chúa và yêu mến tha nhân, mới giúp chúng ta đạt tới  điều này.

    Hai điều răn này không tách rời nhau, cũng không được tước bỏ sự trổi vượt của điều răn thứ nhất là yêu mến Thiên Chúa: một khi đổ vỡ điều này, không ai có thể bền vững trong tình yêu đối với tha nhân.

“Yêu mến tha nhân như chính mình”. Ai trong chúng ta có thể nói được rằng: chúng ta có thể yêu ai đó hơn cả chính mình? Tận thâm sâu, chúng ta luôn có xu hướng về một tình yêu bản thân mình, và thực tế tất cả những gì chúng ta làm cho người khác đều rất ít, so với những gì chúng ta làm cho chính chúng ta. Bên cạnh đó, giới răn thứ hai cũng được Chúa Giêsu mở rộng ra với một viễn cảnh khác: “Đây là điều răn của Thầy: anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Không có tình thương nào cao cả hơn tình thương của người đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu của mình” (Ga 15,12-13). Điều này có nghĩa là chúng ta phải yêu anh em hơn chính mình, vì chính Chúa Giêsu đã yêu thương chúng ta, đến độ hiến dâng cả mạng sống của Người cho chúng ta.

    Ý tưởng Chúa Giêsu đưa ra thật là tuyệt vời, và nó tương ứng với khát vọng thâm sâu của trái tim con người. Thật sự, con người được dựng nên để yêu thương. Chính Thiên Chúa là tình yêu, và Người dựng nên chúng ta để thông dự vào tình yêu của Người, để được Người yêu mến và để mến yêu Người.     Nhưng để đạt tới điều này, chúng ta cần phải có ân sủng của Người; chúng ta cần nhận lãnh nơi chúng ta khả năng biết yêu thương của Thiên Chúa. Chính Đức Giêsu đã yêu thương chúng ta qua bí tích Thánh Thể. Nơi đó, chúng ta nhận lãnh chính Mình và Máu Người, nghĩa là chúng ta nhận lấy Chúa Giêsu trong giây phút của một tình yêu lớn lao kỳ diệu, khi Người dâng chính bản thân cho Thiên Chúa Cha để cứu rỗi chúng ta.