Chúa Nhật XXVI Thường Niên (1/10)

anh em hãy có những tâm tình như chính Đức Kitô Giêsu.

Pl 2, 5

🌸　Bài đọc 1　(Ed 18,25-28)

Nếu kẻ gian ác từ bỏ điều dữ nó đã làm, thì nó sẽ cứu được mạng sống mình.

Bài trích sách ngôn sứ Ê-dê-ki-en

　²⁵ Có lời Đức Chúa phán như sau : “Các ngươi nói : ‘Đường lối của Chúa Thượng không ngay thẳng.’ Vậy hỡi nhà Ít-ra-en, hãy nghe đây : Phải chăng đường lối của Ta không ngay thẳng hay đường lối của các ngươi mới không ngay thẳng ? ²⁶ Khi người công chính từ bỏ lẽ công chính của mình và làm điều bất chính mà chết, thì chính vì điều bất chính nó đã làm mà nó phải chết. ²⁷ Còn nếu kẻ gian ác từ bỏ điều dữ nó đã làm, mà thi hành điều chính trực công minh, thì nó sẽ cứu được mạng sống mình. ²⁸ Nó đã thấy và từ bỏ mọi tội phản nghịch nó phạm, thì chắc chắn nó sẽ sống, nó không phải chết.”

🌸　Đáp ca　Tv 24,4-5.6-7.8-9 (Đ. c.6a)

Đ.Lạy Chúa, xin nhớ lại nghĩa nặng với ân sâu của Ngài.

⁴Lạy Chúa, đường nẻo Ngài, xin dạy cho con biết,
lối đi của Ngài, xin chỉ bảo con.
⁵Xin dẫn con đi theo đường chân lý của Ngài
và bảo ban dạy dỗ,
vì chính Ngài là Thiên Chúa cứu độ con.
Sớm hôm con những cậy trông Ngài,
bởi vì Ngài nhân ái.

Đ.Lạy Chúa, xin nhớ lại nghĩa nặng với ân sâu của Ngài.

⁶Lạy Chúa, xin nhớ lại nghĩa nặng với ân sâu
Ngài đã từng biểu lộ từ muôn thuở muôn đời.
⁷Tuổi xuân trót dại bao lầm lỗi, xin Ngài đừng nhớ đến,
nhưng xin lấy tình thương mà nhớ đến con cùng.

Đ.Lạy Chúa, xin nhớ lại nghĩa nặng với ân sâu của Ngài.

⁸Chúa là Đấng nhân từ chính trực, chỉ lối cho tội nhân,
⁹dẫn kẻ nghèo hèn đi theo đường công chính,
dạy cho biết đường lối của Người.

Đ.Lạy Chúa, xin nhớ lại nghĩa nặng với ân sâu của Ngài.

🌸　Bài đọc 2　(Pl 2,1-11 )

Anh em hãy có những tâm tình như chính Đức Ki-tô Giê-su.

Bài trích thư của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Phi-líp-phê

¹ Thưa anh em, nếu quả thật sự liên kết với Đức Ki-tô đem lại cho chúng ta một niềm an ủi, nếu tình bác ái khích lệ chúng ta, nếu chúng ta được hiệp thông trong Thần Khí, nếu chúng ta sống thân tình và biết cảm thương nhau, ² thì xin anh em hãy làm cho niềm vui của tôi được trọn vẹn, là hãy có cùng một cảm nghĩ, cùng một lòng mến, cùng một tâm hồn, cùng một ý hướng như nhau. ³ Đừng làm chi vì ganh tị hay vì hư danh, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình. ⁴ Mỗi người đừng tìm lợi ích cho riêng mình, nhưng hãy tìm lợi ích cho người khác. ⁵ Giữa anh em với nhau, anh em hãy có những tâm tình như chính Đức Ki-tô Giê-su.

⁶Đức Giê-su Ki-tô
vốn dĩ là Thiên Chúa
mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì
địa vị ngang hàng với Thiên Chúa,
⁷nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang
mặc lấy thân nô lệ,
trở nên giống phàm nhân
sống như người trần thế.
⁸Người lại còn hạ mình,
vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết,
chết trên cây thập tự.
⁹Chính vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn Người
và tặng ban danh hiệu
trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu.
¹⁰Như vậy, khi vừa nghe danh thánh Giê-su,
cả trên trời dưới đất
và trong nơi âm phủ,
muôn vật phải bái quỳ ;
¹¹và để tôn vinh Thiên Chúa Cha,
mọi loài phải mở miệng tuyên xưng rằng :
“Đức Giê-su Ki-tô là Chúa”.

🌸　Tin Mừng　(Mt 21,28-32)

Nó hối hận, nên lại đi. Những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông.

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu

　²⁸ Khi ấy, Đức Giê-su nói với các thượng tế và kỳ mục trong dân rằng : “Các ông nghĩ sao ? Một người kia có hai con trai. Ông ta đến nói với người thứ nhất : ‘Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho.’ ²⁹ Nó đáp : ‘Con không muốn !’ Nhưng sau đó, nó hối hận, nên lại đi. ³⁰ Ông đến gặp người thứ hai, và cũng bảo như vậy. Nó đáp : ‘Thưa ngài, con đây !’ nhưng rồi lại không đi. ³¹ Trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của người cha ?” Họ trả lời : “Người thứ nhất.” Đức Giê-su nói với họ : “Tôi bảo thật các ông : những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông. ³² Vì ông Gio-an đã đến chỉ đường công chính cho các ông, mà các ông không tin ông ấy ; còn những người thu thuế và những cô gái điếm lại tin. Phần các ông, khi đã thấy vậy rồi, các ông vẫn không chịu hối hận mà tin ông ấy.”

🌸　Học hỏi Lời Chúa (Ban MVPT)

THI HÀNH Ý CHA
“Trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của người cha?” (Mt 21,31)

I. CÁC BÀI ĐỌC

1. Bài đọc I (Ed 18,25-28)

　Con người có thể đổi thay, và thường có hai xu hướng: từ tốt trở nên xấu hoặc từ xấu thành tốt. Ngôn sứ Êdêkien trong bài đọc I hôm nay nói về người công chính rời bỏ đường ngay nẻo chính, và sau đó, là một người gian ác từ bỏ con đường gian ác. Nhân danh Thiên Chúa, ngôn sứ tuyên bố một luận điểm rất quan trọng, đó là: chính thái độ sống sau cùng mới có giá trị để được ân thưởng hay bị luận phạt. Nếu một người công chính từ bỏ đường ngay nẻo chính và làm điều bất chính, thì người ấy sẽ chết bởi điều mình làm; còn người gian ác từ bỏ điều xấu đã làm và sống chính trực công minh, sẽ cứu được chính mình.

2. Bài đọc II (Pl 2,1-11)

　Thánh Phaolô trong bài đọc II trích thư gởi cho các tín hữu Philiphê đã chỉ ra đâu là cách hành xử phải có của người Kitô hữu. Người nói: “Giữa anh em với nhau, anh em hãy có những tâm tình như chính Đức Kitô Giêsu”. Ở đây thánh Phaolô muốn nói đến tâm tình nào? Đó là quảng đại hoàn toàn, đến độ chấp nhận cả sự sỉ nhục, trong sự vâng phục hoàn toàn thánh ý Thiên Chúa.

　Thật vậy, Đức Giêsu, “vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa”. Người đã có thể chọn một cuộc sống vinh quang, danh dự, với mọi biệt đãi đến từ cương vị làm Con Thiên Chúa của Người. Vậy mà Người lại hạ mình, từ bỏ mọi vinh dự vốn có, trở nên kiếp sống phàm nhân hèn mọn để liên đới với chúng ta, những con người tội lỗi.

　Chính hành trình này của Đức Giêsu, nói như thánh Phaolô, phải trở nên là hành trình của mỗi chúng ta. Đó là con đường yêu thương thật sự. Ơn gọi Kitô giáo, thật ra, là một ơn gọi hướng đến tình yêu thương quảng đại, ngoan ngùy trước thánh ý của Thiên Chúa và liên đới với những con người đau khổ.

　Khởi đầu bài đọc II hôm nay thánh Phaolô có nói đến con đường mà chúng ta phải đi: đó là con đường của đức ái, con đường của sự hiệp thông trong tinh thần cũng như của tình yêu và sự thương cảm. Chúng ta phải từ bỏ sự ích kỷ kiêu căng của mình để sống trọn vẹn trong đức ái và trong tinh thần hiệp nhất với nhau.

3. Bài Tin mừng (Mt 21,28-32)

　Tin mừng Chúa nhật hôm nay nói về vườn nho và những người thợ đi làm vườn nho. Trong ngôn ngữ Kinh thánh, vườn nho biểu trưng cho Dân thánh mà Thiên Chúa cần mẫn chăm sóc, nhưng kết quả thu lại rất ít ỏi, do bởi sự từ chối cộng tác của họ (x. Is 5,1-2).

　Bài Tin mừng hôm nay được chia thành hai phần: dụ ngôn ngắn về vườn nho (21,28-30) và phần áp dụng cho người nghe (31-32). Ở đây, thính giả của Đức Giêsu là các thượng tế và kỳ mục trong dân, là những người có thẩm quyền chính thức được công nhận lúc bấy giờ. Chính những người này trước đó đã thẩm vấn Đức Giêsu về việc Người tự do giảng dạy trong Đền thờ: “Ông lấy quyền nào mà làm các điều ấy?” (Mt 21,23).

　Thật ra, Đức Giêsu cũng chỉ là một người tín hữu bình thường, nhưng lại cho phép mình được giảng dạy cho dân chúng con đường của Thiên Chúa trong khuôn viên Đền thờ, mà không có phép của giới chức có thẩm quyền lúc bấy giờ. Người lại không học trong những ngôi trường của họ, nên không có đủ thẩm quyền để làm điều đó. Nhưng vấn đề khó chịu nhất, đó là đông đảo dân chúng lại kéo đến lắng nghe Người. Vì thế, khi trả lời câu hỏi của họ, Đức Giêsu đã đưa ra một câu hỏi về phép rửa của Gioan Tẩy giả: đó là phép rửa bởi trời hay bởi con người? (x. Mt 21,25). Họ không biết và không muốn trả lời câu hỏi này. Và Đức Giêsu đã kết luận đơn giản là: tôi cũng không biết (x. Mt 21,27). Sự chống đối lại tăng lên: một phần là dân chúng kéo đến với Người, một phần là do sự khủng hoảng với giới chức lãnh đạo tôn giáo đang tăng dần lên. Trước thực trạng này, chắc chắn rất nguy hiểm, thế nhưng Đức Giêsu vẫn không rút lui, mà vẫn muốn làm tăng thêm sự chống đối. Chính vì thế, Người giới thiệu dụ ngôn hai người con này với câu hỏi trực tiếp “các ông nghĩ sao?” (21,28).

　Trả lời cho câu hỏi của Chúa Giêsu “Ai trong hai người đã làm theo ý muốn của người cha?” (21,31), họ đáp rất chính xác rằng: “Người thứ nhât”, tức là người con ban đầu nói không, nhưng sau đó lại đi làm.

　Có một câu nói của các thầy Rábbi: “Người công chính hứa ít làm nhiều; người gian ác nói nhiều và chẳng làm bao nhiêu”. Nhưng ở đây Đức Giêsu muốn đi xa hơn nữa, đó là: sự đáp trả của con người trước lời mời gọi của Thiên Chúa. Phản ứng tiêu cực đầu tiên của con người có thể sửa sai được. Các giới chức lãnh đạo Đền thờ đã phê chuẩn hành xử của người con thứ nhất, nhưng lại khó chấp nhận việc Chúa Giêsu áp dụng cho những người thu thuế và gái điếm, là những người mà theo như lời Người nói, sẽ vào Nước Thiên Chúa trước họ.

　Thật ra, việc hoán cải của những người thu thuế và gái điếm được xem là gần như không thể trong xã hội tôn giáo lúc bấy giờ. Nhưng chính Đức Giêsu đã cho thấy điều ngược lại: những người thu thuế và gái điếm biết thành tâm đón nhận sứ điệp Tin mừng ơn cứu độ; trong khi giới chức lãnh đạo tôn giáo đại diện cho người con thứ hai, là người đã nói tiếng xin vâng đầu tiên, nhưng lại không thực hiện.

　Dụ ngôn này có thể được xem là một ‘ẩn số’ cần được giải đáp, khi kết thúc với những hàm ẩn sâu xa và thực tế cho cuộc sống, đặc biệt cho những gì được xem thấy ban đầu. Dụ ngôn này có thể là một lời cảnh báo đối với những người thờ phượng Chúa chỉ bằng lời nói suông, nhưng thực tế lại không thi hành ý muốn của Chúa. Nhưng đây cũng là một lời khích lệ, một lời mời gọi cho những người biết ý thức sự yếu đuối của mình, và kiên nhẫn đợi chờ sự thúc đẩy của Thần khí, để đón nhận sứ điệp của Tin mừng cứu rỗi.

　Bên cạnh đó, nơi dụ ngôn, người cha không ép buộc hai người con của mình, mà như ta thấy cuối cùng, họ đã làm những gì họ muốn. Và Thiên Chúa cũng sẽ đối xử với ta như thế. Người mời gọi ta và vẫn hằng kiên nhẫn gọi mời. Phần chúng ta, chúng ta có tự do chọn lựa và đáp trả. Và ta có thể nói rằng Thiên Chúa quyền lực vô song đã phải trở nên bất khả trước những chọn lựa và quyết định của ta. Người đặt để chúng ta trước sự thiện và ác, giữa sự sống và cái chết, và quyết định là ở nơi ta.

II. GỢI Ý SUY NIỆM

1. Chính thái độ sống sau cùng mới có giá trị để được ân thưởng hay bị luận phạt. Từ luận điểm của ngôn sứ Êdêkien, nhìn lại đời mình, tôi có quảng đại và bác ái trong cách đánh giá và nhìn nhận người khác, theo cách thức mà tôi ao ước Thiên Chúa và những người khác nhìn tôi mỗi ngày?

2. “Giữa anh em với nhau, anh em hãy có những tâm tình như chính Đức Kitô Giêsu”. Tôi đã có những tâm tình nào đối với anh chị em tôi bên cạnh những tâm tình của Đức Giêsu Kitô mà thánh Phaolô khuyên nhủ?

3. “Các ông nghĩ sao […] trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của người cha?” Câu hỏi của Đức Giêsu đối với giới chức lãnh đạo tôn giáo Do Thái cũng là câu hỏi chất vấn chính tôi hôm nay: tôi nghĩ sao về cách sống đạo của mình, trong tương quan với Thiên Chúa và trong tương quan với anh chị em của mình?

🌸　Gợi ý suy niệm

Dụ ngôn hôm nay là một dụ ngôn đặc biệt, với nội dung đơn sơ.
Đức Giêsu nói dụ ngôn này cho các thượng tế và kỳ mục.
Một người cha có hai con trai.
Ông sai đứa con thứ nhất đi làm vườn nho.
Lúc đầu anh ta từ chối, nhưng sau đó hối hận nên lại đi (c. 29).
Ông gặp đứa con thứ hai và kêu anh làm cùng một việc.
Anh mau mắn nhận lời, nhưng rốt cuộc lại không đi (c. 30).
Đức Giêsu kết thúc dụ ngôn bằng việc hỏi họ một câu khá dễ:
“Trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của cha?”
Không mấy khó khăn, các thượng tế và kỳ mục đã trả lời đúng.
Nhưng họ không ngờ mình mắc bẫy của Ngài
như xưa vua Đavít đã mắc bẫy của ngôn sứ Nathan (2 Sm 12, 5).
Bởi chính họ là đứa con thứ hai, nhận lời, nhưng rồi lại không đi,
chính họ là những người không thi hành ý muốn của Thiên Chúa.
Hẳn giới lãnh đạo ở Giêrusalem sẽ tức điên lên vì nhục nhã
khi nghe Đức Giêsu nói đứa con thứ nhất
chính là những kẻ thu thuế và các cô gái điếm (c. 31).
Theo Đức Giêsu, những người tội lỗi này sẽ vào Nước Trời
trước cả giới lãnh đạo tôn giáo đầy uy tín, đạo đức, oai phong.
Tại sao lại có chuyện oái oăm đó?
Chính thái độ tin hay không tin ông Gioan tạo ra sự khác biệt này.
Gioan xuất hiện như một hiện tượng nổi bật, ai cũng thấy.
Các vị chức sắc tôn giáo cũng thấy,
nhưng sau đó họ không hối hận mà tin (c. 32).
Còn những người tội lỗi, giống đứa con thứ nhất,
lúc đầu từ chối cha, nhưng sau đó đã hối hận và vâng lời (c. 29).
Họ đã tin Gioan và bước vào đường công chính (c. 32).
Từ chỗ nói: “Thưa cha, con đây”, đến chỗ thực sự đi làm vườn nho,
có một khoảng cách khá lớn, khiến nhiều người ngần ngại.
Chấp nhận tin là chấp nhận lên đường, bước vào cuộc phiêu lưu.
Con đường công chính đầy thách đố, bấp bênh và bất trắc.
Tin vào Gioan đòi hỏi sám hối, để đón Đấng Thiên Sai.
Nhưng ít người muốn nhận mình có lỗi.
Có khi cô gái điếm lại dễ hối hận hơn một người công chính.
Có khi anh thu thuế lại dễ ăn năn hơn một người đạo hạnh.
Dù sao tin vào Gioan khiến mọi người không được sống như xưa.
Hơn nữa, niềm tin ấy thế nào cũng dẫn đến tin vào Đức Giêsu.
Tin vào Đức Giêsu là chấp nhận mất đi những chỗ dựa ổn định.
Không dám mất thì cũng chẳng dám tin.
Nhiều Kitô hữu hôm nay gặp khó khăn không nhỏ về đức tin,
vì sống đức tin đòi họ phải trả một giá quá lớn.
Nếu chúng ta đã có lần nói: Con không muốn đi!,
thì chúng ta luôn có thời gian suy nghĩ lại, để tự điều chỉnh,
và sau đó nói: “Này con đây, xin hãy sai con.”

(Lm Anton Nguyễn Cao Siêu, SJ)

🌸　Cầu nguyện

Lạy Chúa Giêsu,
con đường dài nhất là con đường từ tai đến tay.
Chúng con thường xây nhà trên cát,
vì chỉ biết thích thú nghe Lời Chúa dạy,
nhưng lại không dám đem ra thực hành.
Chính vì thế
Lời Chúa chẳng kết trái nơi chúng con.
Xin cho chúng con
đừng hời hợt khi nghe Lời Chúa,
đừng để nỗi đam mê làm Lời Chúa trở nên xa lạ.
Xin giúp chúng con dọn dẹp mảnh đất đời mình,
để hạt giống Lời Chúa được tự do tăng trưởng.
Ước gì ngôi nhà đời chúng con
được xây trên nền tảng vững chắc,
đó là Lời Chúa,
Lời chi phối toàn bộ cuộc sống chúng con.

(Lm Anton Nguyễn Cao Siêu, SJ)